همه ساله ، عده ای از انسان ها بطور اجتناب ناپذیر بر اثر بیماری ، حادثه ، یا به طور مادرزادی ، از نعمت سلامت جسمانی و روانی محروم می شوند . توان بخشی، بازتوانی و حمایت این افراد بسیار مهم است .در این بین گروه توانبخشی به صورت تیمی متشکل از متخصصان طب فیزیکی و توانبخشی ، پرستار، فیزیوتراپ ،کار درمان،گفتار درمان، روانشناس کوشش می کنند تا این افراد را به بالاترین سطح سلامتی جسمی ، روانی و اجتماعی برسانند.

به گزارش روابط عمومی بیمارستان حضرت علی اصغر(ع)،متخصص طب فیزیکی و توانبخشی این مرکز توان بخشی را مجموعه ای از خدمات و اقداماتی دانست که در جهت درمان و بهبود وضع جسمانی ، ذهنی ، اجتماعی ، عاطفی و خانوادگی افراد معلول نقش موثری دارند.

 

دکتر " فرزانه فریدونی" با بیان اینکه فرد معلول عضوی از اعضای فعال اجتماع است که با سایرین رابطه ای پویا دارد بیان کرد: خوشبختانه خدماتی که به معلولین ارائه می شود شامل فعالیت هایی است با هدف پیشرفت و استقلال معلولین و درنهایت بازتوانی و جذب آنان در روند عادی زندگی و جامعه .

در معلولیت جسمی-حرکتی اندام تحتانی یا فوقانی دچار اختلال است

دکتر " فریدونی" با اشاره به این نکته که در معلولیت جسمی-حرکتی اندام تحتانی یا فوقانی دچار اختلال می شود، گفت: این معلولیت به صورتی است که عملکرد طبیعی حرکتی شخص مختل خواهد شد،این بیماران میتوانند ناشی از حوادث و تصادفات و یا اعمال جراحی ارتوپدی باشند. به این دسته از افراد ، خدمات حمایتی نظیر : اصلاح روشهای بهینه زندگی،اقدامات درمانی شامل انواع تزریقات جهت بهبود حرکت و کاهش درد و محدودیتهای حرکتی به همراه آموزش ورزشهای تقویتی به بیماران توسط متخصص طب فیزیکی و ارجاع بیماران نیازمند انجام مدالیته های درمانی به فیزیوتراپی و همچنین در صورت نیاز کار درمانی، و گاهی اوقات جهت اطلاح بدشکلی ها و نیز بکارگیری وسایل کمکی مشاوره با اورتز و پروتز می شوند.

معلولیت ذهنی غالباً طی دوران رشد ایجاد می شود

این متخصص طب فیزیکی و توانبخشی بیمارستان حضرت علی اصغر(ع)،معلول ذهنی را فردی دانست که کنش عمومی هوش و رفتار سازشی اش با محیط ، در حد معنی دار ، پایین تر از معمول باشد (نسبت به افراد مشابه ، هم سن و هم جنس ) و افزود: این معلولیت غالباً طی دوران رشد ایجاد شده که از نظر کم توانی هوش ، به 3 دسته عقب ماندگان ذهنی( آسیب پذیر- تربیت پذیر- عمیق) تقسیم می شود. همچنین عوامل ژنتیکی ، عوامل مربوط به بارداری مادر ، عوامل ناشناخته ، ناسازگاری گروه های خونی و عامل RH در مادر و نوزاد ، عوامل زمان زایمان و به دنیا آمدن طفل ، و عوامل بعد از زایمان را از شناخته ترین علل معلولیت ذهنی برشمرد.

وی ادامه داد: گفتار درمانی ، کار درمانی ، سواد آموزی و حرفه آموزی از جمله خدمات حمایتی هستند که به این گونه معلولین ارائه می شود.

ناشنوا و نیمه شنوا

همچنین در خصوص افراد ناشنوا و نیمه شنوا خاطر نشان شد: ناشنوا به کسی اطلاق می شود که میزان شنوایی وی در حدی نیست که بتواند زبان شفاهی را به راحتی با استفاده از سمعک ، مستقیماً بیاموزد و نیمه شنوا نیز به فردی گفته می شود که میزان شنوایی او در سطحی است که می تواند با استفاده از سمعک و وسایل کمکی از محیط چیزی بیاموزد و با اندک یاری از خدمات عمومی افراد عادی جامعه برخوردار گردد .

دکتر فریدونی ادامه داد: طرق گوناگونی برای توانبخشی ناشنوایان متداول است که کمک به ناشنوایان از راه مشاوره با والدین و دیگر اعضای خانواده ی معلول جهت پیشبرد برنامه های درمانی را رایج ترین ها بیان کرد که این برنامه ها در کلینیک های گفتار درمانی انجام می گردد .

نابینا و نیمه بینا

این متخصص طب فیزیکی و توانبخشی در مورد افراد نابینا و نیمه بینا نیز تاکید کرد، نابینا به کسی اطلاق می شود که تشخیص نور و حرکات از حدود یک متری برایش مقدور نباشد و یا اینکه دارای میدان دید کمتر از 30 درجه باشد و "نیمه بینا ” نیز به به افرادی گفته می شود که 35 درصد بینایی داشته باشد که در مجموع نابینایان به سه طریق بخش اجتماعی ، توان پزشکی ، توان پزشکی حرفه ای ، تحت پوشش خدمات حمایتی قرار می گیرند .

او توضیح داد که در توان بخشی اجتماعی، آموختن حرفه و فن مدنظر قرار دارد . بنابراین دوره های آموزشی از قبیل مهارت های روزانه ، تحرک و جهت یابی ، مهارت های بدنی ، بریل آموزی تطبیقی ، سواد آموزی ، مهارت های لمسی برای نابینایان تشکیل می گردد . در توان بخشی پزشکی و توان بخشی پزشکی حرفه ای ، ترمیم و راه اندازی اعضای ناقص ، تمرین های ضروری جهت فعالیت های حسی – حرکتی و جایگزین شدن اندام های مصنوعی در جهت عادی ساختن شرایط جسمی فرد نابینا مورد توجه است . آنچه مسلم است هدف نهایی توان بخشی نابینایان ، همانند معلولین دیگر ، بازتوانی فرد معلول ، آموزش حرفه و فن ، اشتغال و به کارگماری وی می باشد. بدین جهت به تشکیل دوره ها و کلاس های آموزشی توجه خاص می شود .

 

سالمندان و توانبخشی

متخصص طب فیزیکی در خصوص سالمندی و توانبخشی ضمن اشاره به این نکته که با افزایش سن و همچنین ناتوانی های جسمی و بدنی که سالخوردگان به آن دچار می شوند گاهی اوقات بیماریهای داخلی نظیر فشار خون ،بیماریهای قلبی عروقی ،دیابت ،بیماریهای کلیه و مجاری ادراری نیز گریبانگیر قشر سالمند می شود ،که با توجه به ناتوانی های ایجاد شده، گروه توانبخشی با کمک برنامه های مدون و اصولی سبب ارتقاء سلامت این قشر از جامعه نیز می شود.

توانبخش قلبی و ریوی

همچنین در خصوص توانبخشی قلبی و ریوی، بیماری های درگیری دریچه های قلبی و یا عروق خونرسان قلب و همچنین بیماریهای انسدادی و تحدیدی ریوی مثل آسم را ازجمله بیمارانی ذکر کرد که میتوانند از خدمات گروه توانبخشی بهره مند گردند.

دکتر فریدونی در پایان خاطر نشان شد امروزه با بکارگیری توانبخشی و تجهیزات پیشرفته کمک شایانی به این گروه از بیماران شده است بطوریکه سبب ارتقاء سلامت و امید به زندگی بیماران گردیده است.